[Preki]

No więc jak to jest z pistoletami świetlnymi (w domyśle - Zapperem) a różnymi rodzajami telewizorów CRT? Na 13 zlocie miałem do dyspozycji Panasonic Quintrix z zasobów contrabandyckich. TV fajny, tyle że... no właśnie, do kaczek sobie nie postrzelałem. Powszechna wiedza jest taka, że jak telewizor ma częstotliwość odświeżania 100 Hz to już w ten sposób się nie pobawimy. Niemniej jednak spotkałem się z twierdzeniem, że niekoniecznie, i raczej jest to kwestia samej budowy kineskopu (płaski vs zaokrąglony) oraz natywnej rozdzielczości obrazu, aniżeli częstotliwości odświeżania. Jakieś ktoś ma doświadczenia w tym temacie? Staram się obecnie zmienić swojego LG na coś większego, ale jednocześnie wciąż obsługującego light guny. Założyłem ogłoszenie na lokalnej grupce na Facebooku i zostałem dosłownie zaspamowany ofertami, tyle że sporo z nich to były właśnie  odbiorniki 100 Hz.

[yojc]

Pistolety mogą działać na płaskich kineskopach - na szybko sprawdziłem swojego LG RZ-21FB55RX i strzały były wykrywane. Słyszałem, że na takich TV jest gorsza celność, ale ciężko mi to jednoznacznie zweryfikować.

Inna "natywna rozdzielczość" TV to raczej jest jednoznacznie powiązana z tym, że TV ma 100Hz - aczkolwiek nie jestem ekspertem.
Słyszałem, że są jakieś telewizory 100Hz które się przełączają w 60Hz po podłączenu źródła obrazu NTSC, ale wątpię - część źródeł twierdzi że właśnie Quintrixy tak robią; ja mogę powiedzieć tyle, że na moim TX-29PS12P pistolety nie działają. Nie nastawiałbym się też na opcję wyłączenia 100Hz w menu serwisowym czy czymś.

Dla jasności, LG testowałem na oryginalnym NES Zapperze i Duck Hunt odpalanym na Famicomie (NTSC). Natomiast z Panasonikiem:
- na Famicomie Zapper się zachowuje, jakbyś w ogóle nie celował w telewizor. Nie wykryło mi żadnego trafienia.
- na Dreamcaście NTSC-J w grze NTSC trafienie jest wykrywane raz na jakieś 50. Nie da się przejść kalibracji.
- na Dreamcaście NTSC-J w grze PAL... o dziwo w kalibracji trafienia wykrywa normalnie. Ale po skalibrowaniu celownik skacze po ekranie (pozycję pionową wykrywa OK, poziomą niespecjalnie). Próbowałem z 10 razy, za każdym razem ten sam efekt.

//edit: dla kompletności sprawdziłem jeszcze NES PAL... i tu trochę niespodzianka, bo trzymając pistolet zaraz przy ekranie, to nawet cośtam te trafienia wykrywa. Ale z kanapy to się właściwie już nie da w nic trafić. (dla jasności, LG takiego problemu nie ma, więc to prędzej wina 100Hz niż płaskiego kineskopu)

[1990in1]

Q&A
Q: Czy Zapper zadziała na TV 100Hz?
A: Oryginalny Zapper nie powinien. Filtr strojony jest pod mruganie ekranu w okolicach 15,7kHz. A 100Hz telewizory robią to w okolicach 30kHz. Używanie famiklonowych pistoletów z innym filtrem/zmiana parametrów filtra powinna pomóc.
Wątek na nesdev: https://forums.nesdev.org/viewtopic.php?t=14626

Q: Czy budowa kineskopu (płaski vs zaokrąglony) gra rolę?
A: Nie.

Q: Czy rozdzielczość obrazu gra rolę?
A: Nie.

Q: Czy Zapper zadziała na konsoli NTSC oraz PAL ?
A: Tak. Mruganie celów jest niezależne od kolorów obrazu.

Q: Czy Zapper zadziała z LCD/OLED/inne niż CRT
A: Nie. Na upartego można to zrobić dodając trochę HW - https://www.youtube.com/watch?v=DzIPGpKo3Ag

Q: Czy Zapper NES zadziała na Famicomie AV?
A: Nie od razu. Trzeba połączyć dwie ścieżki https://famicomworld.com/workshop/tech/nes-zapper-on-av-famicom/

Q: Czy Zapper NES i Famicomowy rewolwer działają tak samo?
A: tak, mają takie same wyjścia, różnią się tylko wtyczką.


Pniżej podkładka teoretyczna:

Jak działa telwizor CRT (Cathode Ray Tube)?
Lampa wyświetla wiązkę światła, która trafia na warstwę fosforu na szklanym ekranie.
Normalnie na ekranie widzielibyśmy białą kropkę na środku, któa by świeciła w jednym miejscu cały czas. Słabo, jak na telewizor. Ale tę wiązkę światła na szczęście można wyginać, "zachęcać" ją, żeby świeciła w inną stronę. Przykłada się do lampy magnes i wtedy wiązka skręca, trafia w inne miejsce na ekranie. Wyobraźmy sobie, że mamy możliwość bardzo szybkiego i precyzyjnego przykładania takich magnesów. W telewizorach właśnie używając elektromagnesów jeździ się tą kropką od lewego górnego rogu w prawo,
potem ciut niżej, wyświetla się drugą linię od lewej do prawej,
potem znów ciut niżej...
i tak aż przejedziemy cały ekran od góry do dołu. Taką śmigającą kropkę po ekranie widzimy jako obraz przez to, że nasze oczy mają dość niską częstotliwość odświeżania.

Dupa i płaski ekran
Trochę miejsca zajmuje sama lampa. Potrzebny jest też dystans, żeby wiązka światła zdążyła się wygiąć zanim trafi na fosfor - stąd CRTki mają takie tyłki. Świecąc na środek ekranu ślad wiązki daje kształtne kółko. W rogach ekranu wygląda to już jak elipsa, spłaszczone kółko. Więc żeby uniknąć zniekształceń obrazu, ekrany nie są płaskie. Te CRT, które mają faktycznie płaskie ekrany albo mają wygięty obraz, albo mają podwójną warstwę szkła.

50Hz czy 60Hz
To NIE to samo co PAL czy NTSC. PAL i NTSC to systemy kodowania kolorów. Na czarno-białym obrazie Zapper też będzie działać.
Od lewej do prawej nasza kropka przelatuje z częstowliwością:
NTSC 60Hz * 262 linie = 15,7 kHz
PAL 50Hz * 312 linie = 15,6 kHz

Zapper
Zapper ma we lufie swej fotodiodę i filtr środkowoprzepustowy.

1) W każdej ramce Zapper sprawdza, czy naciskamy spust pistoletu. Naciskamy!
2) Po zjechaniu wiązki elektronów na koniec dolnej linii ekran MOMENTALNIE staje się cały czarny i pozostaje taki na czas trwania jednej ramki.
W kolejnej ramce pojawia się białe pole w miejscu jednego z celów (jak w Duck Hunt) albo cały ekran jest biały (jak w Wild Gunman w pojedynku "game A").
Fotodioda sprawdza tylko kontrast jasno / ciemno i zczytuje to w określonym czasie jednej ramki. Filtr pasmowo przepustowy dopasowany jest do częstotliwości przelatującej wiązki od lewej do prawej, czyli 15,6 - 15,7 kHz. W telewizorach o większym odświeżaniu np. 100Hz wiązka światła mruga szybciej - około 30kHz i taka częstotliwość nie mieści się w paśmie filtra. Oczywiście, można zmienić filtr w takim pistolecie i będzie on działał z TV 100Hz.
3) A co jeśli na ekranie są dwie rzeczy do zestrzelenia? Każdy obiekt do zestrzelenia ma swój osobny czas wyświetlania i następują one zaraz po sobie. Czyli dla gier z jednym obiektem sekwencja strzału to:
- czarny ekran przez 1 ramkę
- podświetl na biało obiekt 1, reszta ekranu czarna przez 1 ramkę
- podświetl na biało obiekt 2, reszta ekranu czarna przez 1 ramkę
- wróć do gry

Był patent w którym Zapper dzięki tak dobrej synchronizacji miał znajdować miejsce na ekranie na podstawie momentu zczytania i częstotliwości przelatywania wiązki światła w poziomie, ale ostatecznie nie został zastosowany w zapperach.


Fajne artykuły:
format PAL a NTSC na Pegasus: https://retrogralnia.pl/jak-dziala-pal-konsole-pegaus-nintendo-pal-i-famicom-ntsc/
różnica w geometrii prędkości itp.: http://atariki.krap.pl/index.php/NTSC_vs_PAL

Szczegółowo o Zapperze:
https://nerdlypleasures.blogspot.com/2015/09/the-nes-zapper-how-it-works-what-it.html

O patencie Zappera, który nie został wykorzystany w praktyce
https://www.youtube.com/watch?v=cu83tZIAzlA

[MWK]

Pozamiatane.

Dziękówa Gutek, wszak i ja się czegoś nowego dowiedziałem 

[krzysiobal]

Nie zgodzę się.

i)
Zapper nie działa na TV 100Hz nie dlatego, że jest w nim (zapperze) filtr, tylko dlatego, że TV 100Hz posidają jakieś opóźnienia w torze wideo powodujące.

ii)
Filtr w zapperze jest górnoprzepustowy i służy do odcięcia składowej stałej z diody i puszczenia na tranzystor krótkiej szpilki w momencie, gdy fotodioda zostaje oświetlona (lub ociemniona).

Napisałem prosty program do testów zappera (który wyświetla stan linii z fotodiody), a zapper testowałem lampką rowerową
a) miganie kilka razy na sekundę
b) tryb 50% jasności, który de facto jest sterowaniem PWM lampki, kilkanaście tysięcy razy na sekundę

i w obu przypadkach fotodioda bez problemu wykrywała te zmiany sygnału w ich takt.

Oczywiście są jakieś zappery z zaawansowanym filtrem na cewkach (np. CASEL, z dodatkowym głośniczkiem), ale dostawałem sygnały, że te zappery mają nawet problemy ze starymi tv 50Hz


ii) Spust działa inaczej w zapperze od NES/Famicom oraz Pegasusa.
Pegasusowy zwraca bezpośrednio na linię stan spustu (puszczony=1, wciśnięty=0.
W  NESowych/Famicomowych następuje zmiana zbocza (krótki impuls) w momencie wciskania spustu.
Większość gier działa wykrywając zmianę stanu tej linii - dla nich nie będzie to miało znaczenia.
Ale są też gry, które badają stan i wtedy taka gra nie będzie prawidołowo działać z Pegasusowym pistoletem.
Może np. ciągle myśleć, ze spust jest wciśnięty nawet gdy jest puszczony, np.Baby Boomer, Space Shadow.

Patrz: https://forums.nesdev.org/viewtopic.php?p=287170

[1990in1]

Ooo, dzięki za poprawienie info o filtrze! Swoją wiedzę opierałem właśnie na nesdevie.